W przypadku szkód polegających na przerwaniu czynnego gazociągu i uwolnienia gazu, znaczącą część roszczeń z tego tytułu mogą stanowić kary za przekroczenie umówionej mocy, jaką odbiorca gazu musi zapłacić operatowi systemu przesyłowego.
Kara za przekroczenie mocy zamówionej i sposób jej naliczania, wynikają z Prawa energetycznego, Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, a także z taryfy dostawcy paliwa gazowego zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Kara wyliczana jest jako: iloczyn mocy maksymalnej zarejestrowanej przez układ pomiarowy ponad moc umowną, ilości godzin w okresie rozliczeniowym i trzykrotnej stawki opłaty dystrybucyjnej dla grupy taryfowej do której zakwalifikowany jest odbiorca. Na podstawie umowy o świadczenie usług przesyłania paliwa gazowego, gaz odbierany jest przez klienta na określonej wartości umownej. W przypadku przekroczenia zamówionej mocy umownej , dostawca gaza pobiera od swego klienta opłatę wynikającą z zapisów Taryfy dla usług przesyłania paliw gazowych.
Może budzić wątpliwości czy roszczenie o zwrot zapłaconej kary pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym za szkodę oraz czy kara taka jest szkodą w rozumieniu odpowiedzialności cywilnej, którą ma obowiązek naprawić sprawca szkody.
Poniżej załączam dwa orzeczenia, w których sądy nie miały takich wątpliwości i zasądziły od sprawcy szkody zwrot kary zapłaconej przez poszkodowanego operatorowi systemu przesyłowego. Warto zwrócić uwagę, że pozwany nie kwestionował ani związku przyczynowego ani charakteru prawnego kary. W sprawie VIII Ga 372_12 roszczenia wyniosły 21 459,00 zł, w tym 16 501,00 zł kary za przekroczenie mocy umówionej, a sprawie V GC 73_11 roszczenia wyniosły 97 121,21 zł jako kara za przekroczenie mocy z powodu dwukrotnego przerwania gazociągu przez pozwanego.
Nieco inną argumentację przytoczył sąd apelacyjny w sprawie I ACA 459/12 z 9.XI.2012 , w której oddalił powództwo poszkodowanego z powodu nie wykazania, że przerwanie gazociągu spowodowało przekroczenie mocy – godziny awarii i przekroczenia mocy nie były spójne i sąd uznał że te dwie okoliczności nie pozostają w związku przyczynowym. Jednakże poczynił uwagę na temat charakteru pranego kary „Zdaniem Sądu, nie można również odmówić słuszności zastrzeżeniom pozwanego co do sposobu wykładni przez powoda Taryfy dla usług przesyłania paliw gazowych nr 2. Przewidziana tą Taryfą dodatkowa opłata dotyczy odbiorców, którzy przekroczyli tę moc bez zgody przedsiębiorstwa energetycznego. Jej wysokość jest odnoszona do całego okresu rozliczeniowego i stawek określonych w umowie, a nie do ewentualnych faktycznych strat lub szkód poniesionych na skutek przekroczenia mocy. Trafnie wskazuje pozwany, że sankcje przewidziane w pkt 4.1.8 Taryfy (k. 43) dotyczą niewykonania zobowiązań umownych przez powoda i wobec odwołania się w tym postanowieniu do zgody przedsiębiorstwa energetycznego należy uznać, że dotyczą one takich sytuacji, gdy byłoby możliwe wystąpienie o tę zgodę. Oczywistym więc zdaje się, iż nie dotyczą one sytuacji, jaka miała miejsce w sprawie niniejszej, czyli awarii, a więc zdarzenia niezależnego, którego nie można przewidzieć”. Całe orzeczenie tutaj I ACa 459_12.
Photo credit: saturn ♄ / Foter / CC BY-SA
read more