maj 2014

Wszystkie posty od maj 2014

obowiązkowe.jpg

Ubezpieczenia obowiązkowe – konferencja i raport PIU

Ubezpieczenia obowiązkowe były tematem konferencji zorganizowanej wczoraj, tj 15.04.2014 przez Polską Izbę Ubezpieczeń, pt System prawny ubezpieczeń obowiązkowych – przesłanki i kierunki reform.

Tematy i prowadzący: tutaj

Ubezpieczeniom obowiązkowym zarzuca się m.in:

1) niespójność  pomiędzy przepisami Kodeksu cywilnego a przepisami Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

2) brak logiki w wysokości sum gwarancyjnych (np adwokaci i radcy prawni mają rożne sumy gwarancyjne),

4) nadregulację (zgodnie z raportem Stan prawny  ubezpieczeń  obowiązkowych  w Polsce,   w Polsce obowiązuje około 160 ubezpieczeń obowiązkowych lub tzw przymusowych),

5) brak sankcji, w wielu przypadkach,   dla  podmiotów nie wypełniających obowiązku,

6) brak logiki w powoływaniu nowych ubezpieczeń obowiązkowych (dlaczego obowiązkiem ubezpieczenia OC są objęci osoby wykonujące świadectwa charakterystyki energetycznej, a osoby wykonujące badania techniczne samochodu już nie są objęte takim obowiązkiem?).

 

Profesor Eugeniusz Kowalewski wraz dr Władysławem Mogilskim zaproponowali 4 warianty reform:

MINIMALNY  – zmiany najbardziej palących kwestii w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych

REALNY – gruntowna zmiana Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych

RADYKALNY –  rezygnacja z odrębnej kategorii prawnej ubezpieczeń obowiązkowych

PRZYSZŁOŚCIOWY – kompleksowa regulacja prawna ubezpieczeń obowiązkowych w przyszłym kodeksie ubezpieczeń.

Panu Profesorowi i Panu Doktorowi wydaje się najbliższy wariant REALNY.

Tutaj  link do opracowania Profesora Eugeniusza Kowalewskiego  Stan prawny  ubezpieczeń  obowiązkowych  w Polsce

 

 

 

Photo credit: TheAlieness GiselaGiardino²³ / Foter / Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)

 

 

 

read more
Maria Tomaszewska -PestkaUbezpieczenia obowiązkowe – konferencja i raport PIU
Rękojmia-i-gwarancja.jpg

OC za produkt, OC kontraktowa a rękojmia i gwarancja

Ubezpieczyciele w OWU OC wyłączają roszczenia z rękojmi i gwarancji. Różnie to formułują,  m.in:

           PZU w OWU OC dla Klienta Korporacyjnego stanowi, że ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje szkód,  które ubezpieczony zobowiązany jest naprawić w ramach rękojmi lub gwarancji (par 9 ust 3)

              Warta w  OWU OC  OC  mówi , że zakres odpowiedzialności Warty nie obejmuje, szkód których naprawienie dochodzone jest na podstawie przepisów o rękojmi za wady, gwarancji jakości (par 6 ust 2 pkt 3)

              Ergo Hestia w OWU OC z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub użytkowania mienia wyłącza szkody pokrywane na podstawie gwarancji i rękojmi  (par 8 ust 2 pkt 3)

Kodeks cywilny, w artykule 566 w dziale  Rękojmia za wady,  daje kupującemu uprawnienie do żądania naprawienie szkody, którą poniósł przez to że zawarł umowę nie wiedząc o istnieniu wady.

Art 566
§ 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy sprzedanej kupujący odstępuje od umowy albo żąda obniżenia ceny, może on żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności. W ostatnim wypadku kupujący może żądać tylko naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady; w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów.
§ 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio, gdy kupujący żąda dostarczenia rzeczy wolnych od wad zamiast rzeczy wadliwych albo usunięcia wady przez sprzedawcę.

Roszczenie z tytułu poniesionej szkody wyrządzonej przez produkt  może być dochodzone nie tylko w oparciu o przepisy o rękojmi, ale także w oparciu o przepisy o szkodzie wynikłej z niewykonania lub nienależącego wykonania zobowiązania.  Sąd Najwyższy wypowiedział się w tej sprawie w wyroku z dnia 25.08.2004 IV CK 601/03 .

Fragment uzasadnienia:
„Odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego z tytułu rękojmi za wady rzeczy (art. 556 k.c.) nie stanowi jedynej prawnej płaszczyzny, na podstawie której kupujący może domagać się określonej rekompensaty w związku z wadą rzeczy. Oprócz rękojmi i gwarancji, w przypadku wad rzeczy sprzedanej, możliwe jest dochodzenie roszczeń przeciwko sprzedawcy na zasadach ogólnych, tj. według reguł art. 471 i nast., k.c. i to zarówno obok jednoczesnego korzystania z instytucji szczególnych (art. 566 § 1 k.c.) jak i bez korzystania z tych instytucji. Różnice w regułach odpowiedzialności i trybie dochodzenia roszczeń na podstawie rękojmi i na zasadach ogólnych są istotne i jest rzeczą strony uprawnionej rozważenie określonych zalet i wad każdego z w/w reżimów odpowiedzialności. Korzystanie przez kupującego z wybranej podstawy odpowiedzialności sprzedającego wymaga spełnienia przesłanek przewidzianych tylko w ramach tej podstawy i nie obejmuje przesłanek przewidzianych w ramach innej podstawy.” Cały wyroku tutaj

Należy zatem uznać, że szkody wyrządzone przez produkt nie podlegają wyłączeniu  roszczeń z rękojmi i gwarancji.

Warto przy tej okazji uznać za cenną regulację OWU OC AXY (par 6 pkt II ppkt 2),  zgodnie z którą: „Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje ponadto  roszczeń o wykonanie lub należyte wykonanie zobowiązania oraz roszczeń o wykonanie zastępcze, jak również roszczeń wynikających z przepisów o rękojmi, niezgodności towaru z umową i gwarancji jakości. Jednakże ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody będące następstwem niewykonania bądź nienależytego wykonaniazobowiązania (odpowiedzialność kontraktowa).”

 

Photo credit: Foter / Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported (CC BY-SA 3.0)

 

read more
Maria Tomaszewska -PestkaOC za produkt, OC kontraktowa a rękojmia i gwarancja
OC-pełnomocnika.jpg

OC pełnomocnika za spóźnione wniesienie apelacji

Czy zaniedbanie przez  pełnomocnika procesowego terminów do wniesienia  apelacji  powoduje odpowiedzialność cywilną pełnomocnika za szkodę z tą  wynikłą ?

Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z 22.01 .2014  (I ACa 667/2013) uznał, że sam fakt wadliwego (np. spóźnionego lub obarczonego brakami formalnymi) wniesienia lub sporządzenia środka odwoławczego przez profesjonalnego pełnomocnika i spowodowane tym jego odrzucenie, nie stwarza jeszcze podstawy do odszkodowawczej odpowiedzialności tego pełnomocnika. Nawet bowiem poprawne sporządzenie i wniesienie środka zaskarżenia nie gwarantuje rozpoznania go na korzyść skarżącego.

Sąd badał OC pełnomocnika w oparciu o art 471 k.c. Analizował

a) należytą staranność pełnomocnika  – sąd stwierdził bezspornie nienależyte wykonanie zobowiązania przez pełnomocnika   (fragment uzasadnienia poniżej, cały wyrok u dołu strony),

b) szkodę -została ona wskazana przez powoda,

c) związek przyczynowy – sąd analizując sprawę będącą przedmiotem apelacji uznał że nie ma związku pomiędzy brakiem wniesienia apelacji a szansami uzyskania korzystnego dla powoda rozstrzygnięcia (fragment uzasadnienia poniżej, cały wyrok u dołu strony). Wg sądu, nawet gdyby pełnomocnik działał starannie, to apelacja nie zostałaby uwzględniona, tym samym spóźnione jej wniesienie nie miało wpływu na sytuację powoda,

Fragmenty uzasadnienia:

„(…)  Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe w niezbędnym zakresie, poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i w oparciu o te ustalenia dokonał oceny działania pełnomocnika powoda w kontekście przesłanek z art. 471 k.c.
Zgodnie z tym przepisem, w razie nienależytego wykonania zobowiązania dłużnik jest zobowiązany do naprawienia wynikłej z niego szkody, chyba, że nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi. Kwestia nienależytego wykonania zobowiązania przez profesjonalnego pełnomocnika, w zasadzie nie była kwestionowana i jest na obecnym etapie postępowania bezsporna. Niewątpliwie adwokat E.A., uchybiając terminowi do wniesienia apelacji, naruszył wynikający z łączącej go z S.O. umowy o zastępstwo prawne, obowiązek wykonania z profesjonalną starannością wszystkich czynności procesowych łączących się ze sprawą. Miarą owej profesjonalnej staranności jest dbałość o prowadzenie procesu z wykorzystaniem wszelkich dopuszczonych prawem możliwości zapewnienia zleceniodawcy uzyskania przez niego korzystnego rozstrzygnięcia.
W tym miejscu jednak podkreślić należy, że samo wykazania nienależytego wykonania zobowiązania nie jest warunkiem wystarczającym do ustalenia odpowiedzialność dłużnika. Jest ona bowiem uzależniona także od wystąpienia pozostałych przesłanek, tj. wykazania szkody oraz związku przyczynowego między faktem nienależytego wykonania lub niewykonania zobowiązania a szkodą.
W wyroku z dnia 19 grudnia 2012 r. II CSK 219/2012 (Biuletyn Sądu Najwyższego 2013/3) Sąd Najwyższy wskazał, że adwokat odpowiada za szkody wyrządzone mocodawcy wskutek własnych zaniedbań i błędów prowadzących do przegrania sprawy, której wynik byłby korzystny dla strony, gdyby pełnomocnik zachował należytą staranność, ocenioną przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru ich działalności. Pełnomocnik nie może zatem ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej w każdej sytuacji, w której negatywnie zostały ocenione podjęte przez niego decyzje. W orzecznictwie ugruntowało się stanowisko, zgodnie z którym, profesjonalny pełnomocnik odpowiada za szkody wyrządzone mocodawcy wskutek własnych zaniedbań i błędów, wyłącznie wtedy, gdy prowadzą one do przegrania sprawy, której wynik byłby korzystny dla tej strony, gdyby pełnomocnik zachował należytą staranność (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004 r. V CK 297/2004 Monitor Prawniczy 2005/1 str. 9). Oznacza to, że sam fakt wadliwego (np. spóźnionego lub obarczonego brakami formalnymi) wniesienia lub sporządzenia środka odwoławczego przez profesjonalnego pełnomocnika i spowodowane tym jego odrzucenie, nie stwarza jeszcze podstawy do odszkodowawczej odpowiedzialności tego pełnomocnika. Nawet bowiem poprawne sporządzenie i wniesienie środka zaskarżenia nie gwarantuje rozpoznania go na korzyść skarżącego.
Dlatego też w okolicznościach niniejszej sprawy, konieczne było dokonanie szczegółowej analizy postępowania w sprawie zakończonej postanowieniem Sądu Rejonowego w Wyszkowie z dnia 8 grudnia 2009 r. I Ns 481/2004.(…)

W świetle powyższego należało zatem przyjąć, że nawet przy starannym sporządzeniu apelacji przez pełnomocnika powoda i jej terminowym wniesieniu, brak jest uzasadnionych podstaw do postawienia tezy, że wynik tej sprawy byłby dla skarżącego korzystny. W rezultacie trafnie uznał Sąd I instancji, że nie istnieje związek przyczynowy pomiędzy uchybieniami jakich dopuścił się adw. E.A. przy sporządzaniu i wnoszeniu apelacji, a ostatecznym wynikiem sprawy I Ns 481/2004. W tych okolicznościach rozstrzygnięcie nie uwzględniające roszczeń powoda było zasadne (…)”

Cały wyrok do pobrania tutaj

read more
Maria Tomaszewska -PestkaOC pełnomocnika za spóźnione wniesienie apelacji
odszkodowanie-kosztem-uzyskania-przychodów.jpg

Czy odszkodowanie z OC jest kosztem uzyskania przychodów?

Kiedy podmiot prowadzący działalności gospodarczą rozważa kwestię wysokości franszyzy lub rezygnuje z ochrony ubezpieczeniowej dla szkód z OC do określonego poziomu, istotne jest zagadnienie kwalifikacji wypłaconego odszkodowania jako kosztu uzyskania przychodu.

Kwestia ta budzi wątpliwości przedsiębiorców

Poniżej wyrok  Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 03.04.2014 w sprawie indywidualnej interpretacji podatkowej  o uznanie wypłacanych odszkodowań z tytułu   szkód osobowych,  szkód rzeczowych,  czystych strat finansowych .  szkód środowiskowych i szkód ekologicznych za koszty uzyskania przychodów.

Odszkodowania jako koszt uzyskania przychodu

 

_____________________________________

Photo credit: Jilligan86 / Foter / Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0)

read more
Maria Tomaszewska -PestkaCzy odszkodowanie z OC jest kosztem uzyskania przychodów?
regres-nietypowy1.jpg

Regres nietypowy – możliwy umownie?

Regres nietypowy to sytuacja kiedy Ubezpieczyciel dochodzi od ubezpieczonego zwrotu wypłaconego odszkodowania (w odróżnieniu od regresu typowego gdzie Ubezpieczyciel dochodzi wypłaconego odszkodowania od osoby odpowiedzialnej za powstanie szkody) .

Regres nietypowy jest przewidziany w Ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.  Ustawa pozwala Ubezpieczycielowi lub Gwarancyjnemu Funduszowi Ubezpieczeniowemu dochodzić wypłaconego odszkodowania w następujących przypadkach:

I W obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadacza pojazdu, gdy:

1) wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nie-trzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropo-wych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii,

2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,

3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa,
4) zbiegł z miejsca zdarzenia

II. W obowiązkowych ubezpieczeniach OC wynikających z przepisów odrębnych ustaw lub umów między-narodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczeni, gdy szkoda została wyrządzona :

1) wskutek   rażącego niedbalstwa

2) w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości

3) po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii

III. W obowiązkowym ubezpieczeniu OC rolników gdy wyrządził on szkodę :

1) umyślnie,

2)  po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości

3) po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.

 

Jednak w dobrowolnych ubezpieczeniach OC, Ubezpieczyciele nie zastrzegają sobie prawa regresu nietypowego, np w sytuacji kiedy Ubezpieczony nie wywiązuje się z obowiązków zaistniałych po wypadku.  Ubezpieczyciel nie może podnieść zarzutu późnego zgłoszenia szkody przez Ubezpieczonego, albo zarzutu nie zapobieżenia szkodzie przez Ubezpieczonego (patrz : Zarzuty Ubezpieczyciela wobec poszkodowanego). Wyjściem łagodzącym trudna sytuację Ubezpieczyciela wobec poszkodowanego jest zastrzeżenie regresu nietypowego  w umowie ubezpieczenia.

 

 

Photo credit: AaronPatterson / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

read more
Maria Tomaszewska -PestkaRegres nietypowy – możliwy umownie?
Klauzule-niedozowlone.jpg

Klauzule niedozwolone – do pobrania

Na stronie Klauzule niedozwolone znajdują się zestawy klauzul do pobrania:

Klauzule niedozwolone w usługach ubezpieczeniowych  w pliku xls

Wszystkie Klauzule niedozwolone w pliku pdf

 

Źródłem zestawienia jest  strona www.uokik.gov.pl

 

Photo credit: uvw916a / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

read more
Maria Tomaszewska -PestkaKlauzule niedozwolone – do pobrania
klauzula-reprezentantów.jpg

Klauzula reprezentantów – kto jest reprezentantem?

Ubezpieczyciele  w dobrowolnych ubezpieczeniach OC wyłączają szkody wyrządzone z winy umyślnej.

W drodze negocjacji można to zmienić. Jednak standardem jest  pozostawienie poza zakresem ochrony szkód wyrządzonych   z winy umyślnej przez tzw reprezentantów. Stosuje się wtedy najczęściej w umowie tzw klauzulę reprezentantów.

Pojęcie reprezentantów jest wyłącznie umowne i to umowa powinna doprecyzować krąg osób, które uważa się za reprezentantów (nie należy utożsamiać reprezentantów z osobami uprawnionymi do reprezentowania podmiotu). Ważne aby nazewnictwo dopasować do formy prawnej Ubezpieczonego.

W zależności od siły negocjacyjnej krąg reprezentantów może być węższy lub szerszy. Poniżej tabla z osobami, które na pewno należy uważać za reprezentantów. Ten katalog można poszerzyć o dyrektorów, kierowników, pełnomocników, kierownika budowy, itp

[table id=113 /]

 

 

read more
Maria Tomaszewska -PestkaKlauzula reprezentantów – kto jest reprezentantem?
pas-startowy.jpg

Erbud pozwany za pas w Modlinie

Dzisiejszy  Dziennik Ubezpieczeniowy oraz komunikat giełdowy Erbudu informuje, że Erbud  pozwany został przez Mazowiecki Port Lotniczy Warszawa-Modlin Sp. z o.o  o odszkodowanie w kwocie 34.381.374,64 zł

Zgodnie z oficjalną informacją na kwotę roszczenia składa się:

a) 570.911,46 zł – koszty doradztwa technicznego i prawnego poniesione przez Powoda;
b) 28.321.000,00 zł – kwota stanowiąca równowartość utraconych przez Powoda korzyści oraz szkody rzeczywistej w postaci poniesionych kosztów doradztwa technicznego i prawnego;
c) 5.489.463,18 zł – stanowiąca 19% poniesionej szkody, o której mowa w pkt. a) i b) powyżej, tytułem rekompensaty z tytułu przewidzianego prawem opodatkowania należnego odszkodowania podatkiem dochodowym.

Erbud S.A. nie uznaje swojej odpowiedzialności za wadliwy stan nawierzchni pasa startowego, a zlecone niezależne ekspertyzy techniczne wskazują na powody uszkodzenia niezależne od Spółki.

Będzie to bardzo ciekawy spór co do zasady, skoro pozwany stanowczo neguje swoją odpowiedzialność.

Nie znając żadnych szczegółów można domyślać się że powód będzie dochodzić odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Zatem sąd stanie przed zadaniem oceny w świetle łączącej strony umowy :

a) niewykonania lub nienależytego wykonania umowy,

b) powstałej szkody,

c) związku przyczynowego pomiędzy  niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy przez pozwanego a powstałą szkodą,

Wykazanie  wszystkich trzech  okoliczności obciąża powoda, najtrudniej będzie wykazać okoliczność a i c. Kwestiami ważnymi będzie odpowiedź na pytanie o odpowiedzialność pozwanego za projektanta,  wymogi materiałowe i nadzór nad ich  jakością , odbiór techniczny.

Powód może próbować dochodzić swoich roszczeń także na zasadach ogólnych, tj z odpowiedzialności cywilnej deliktowej.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Photo credit: quietaction / Foter / Creative Commons Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

read more
Maria Tomaszewska -PestkaErbud pozwany za pas w Modlinie